• Güncelleme: 15:02:58 - 24 Ekim 2020
  • Yayınlama: 15:02:58 - 24 Ekim 2020

Seval UYSAL- KÖŞE/YORUM

Son günlerde Denizli neden manşetlerde?

Çünkü Denizli; Türkiye’nin barometresidir. Basıncı gösterir.

Hatırlarsanız 2009 Ekonomik Krizinde Denizli yine manşetlerdeydi. O sıralar;

Dolar 1.7 idi.

WhatsApp Image 2020 10 21 at 16.30.32
ESAT SİVRİ

Deba, Denteks, Dempa, Değirmenci gibi dev tekstil firmaları o yıl iflas etti. Deba’nın patronu Esat Sivri ağlaya ağlaya fabrikanın kapısına kilit vurdu. Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 11 fabrika daha şalter indirdi, yüzlerce insan işsiz kaldı. Dolar borcu, banka kıskacı derken Denizli intihar eden patron haberleriyle doldu. Funika’nın patronu Nuri Sözkesen aynı yıl fabrikasındaki odasında silahı başına dayayıp intihar etti.

WhatsApp Image 2020 10 21 at 16.32.26
NURİ SÖZKESEN

O sıralar Başbakan kriz teğet geçti dese de, Denizli’de görünen tablo buydu!         

KRİZ VAR… BUNALIM VAR…

Ve bugün; dolar 7.91

Adı konmamış bir krizle karşı karşıyayız. Zaten kimse kriz var diyemiyor. TUİK’in hesaplarına göre ekonomi tıkırında, ekonomistlere göre mutfaklarda yangın var! Semt pazarlarıyla TUİK aynı şeyi söylemiyor. TÜİK’e göre Eylül ayı enflasyon hesabı. 0.97 yani 1 bile değil. Aynı enflasyon sepeti pazarda 3.61, yani 4 katı…

Bu kez krizin mağduru sanayici değil, işçi, memur, emekli, dar gelirli ve küçük esnaf! Özellikle yiyecek içecek sektörü ve küçük işletme sahipleri, aylarca dükkanına kepenk vuranlar. Bildiğiniz gibi Delikliçınar’daki yılların Bigboys’u satılığa çıktı. Meserret Sokak’taki Ankakafe kapısına kilit vurdu. Çamlık Caddesi’ndeki bazı mekanlar ikinci, üçüncü kez el değiştirdi. Bunlar bizim bildiklerimiz, bilmediklerimiz daha çok.

GEBERMEK İSTİYORUM!..

Dikkat ettiyseniz bu şehir aylardır intihar haberleriyle sarsılıyor. Bu kez intihar edenler 2009 yılında olduğu gibi dolarla borçlanmış, banka kıskacına girmiş sanayiciler değil. İşçi, köylü, memur, esnaf, dar gelirli sıradan insanlar.  2019 verilerine göre Denizli’de intihar oranları yüzde 4.1 arttı. Bu orana 2020 verileri dahil değil! İntihar edenlerin geride bıraktıkları trajik hikayelerde ödenmemiş taksitler, birikmiş kredi kartı borçları var.

WhatsApp Image 2020 10 21 at 16.32.47

Denizli’yi manşetlere çıkaran Vali ile esnaf arasındaki diyalogu biliyorsunuz. Dönerciyle olanı kastetmiyorum. “Gebermek istiyorum” diye isyan eden oyuncakçıdan söz ediyorum.

Ne demişti valiye? “Akşama kadar 15 lira ile tezgah kapatıyoruz. Attığımız taş ürküttüğümüz kuşa değmiyor. Benim iddiam 100 güne kadar bu cadde üzerinde 10 esnaf patlar. Zaten cepten yiyorlar. Kiralar yüksek alışveriş yok. Kepengi açınca 1-2 bin lira yazar. Zaten satılık dükkan çok. Gizli satılıklar da var. Adam satılık yazmaya utanıyor ama pazarlık yapsan dükkanı bırakır gider.”

Denizli’de durum tam da bu…

WhatsApp Image 2020 10 21 at 16.33.00

Birkaç ay önce Çınar’daki İkiçay’ın işletmecisi uyardı. Sokağı gösterip “İflas edeceğiz hepimiz” demişti. Dolarla bir işi olmasa da dükkan kirası, elektrik, su, sigorta, vergi, parası vardı. Dediği oldu. Birkaç ay içinde sokakta yaprak dökümü başladı.

DENİZLİ BASINCI GÖSTERİR…

Mesele sadece Çınar değil. Çamlık’taki mekanların kaç kez el değiştirdiğini bilen yok. Kınıklı’daki Pamukkale Üniversitesi’nin karşısındaki kafe ve lokantaların durumu da aynı. 60 bin öğrencisi bulunan PAÜ kapalı, öğrenciler ortada yok! Çamlık, Çınar, böyle de Ankara’daki Tunalı Hilmi Caddesi farklı mı?  Üç dükkandan biri boş, diğeri günü eğliyor. İzmir Alsancak’taki esnaf, İstanbul Beyoğlu’ndaki işletmeci günü siftahsız kapatıyor.

Demem o ki;

Adı konmamış bir krizle karşı karşıyayız. Bu kez işin mağduru bir avuç sanayici değil. Bu kez iş daha yaygın, dar gelirli, işçi memur, emekli, sokaktaki küçük esnaf S.O.S veriyor. “Gebermek istiyorum” diye isyan eden esnaf Denizli’den çıktı, o çünkü bir barometre…

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR...