Denizli’nin Çivril İlçesi’nde, tam da ‘şehitlerin kemiklerini sızlattı’ denilecek bir olay yaşandı. İlçeye yeni atanan Kaymakam Turan Soğukoluk’un, beraberindekilerle birlikte gittiği şehitlikte saygı duruşunda bulunurken, İlçe Müftüsü Kadir Küçük’ün elleri arkasında, umursamaz bir şekilde objektiflere poz vermesi şaşkınlık yarattı.
KAYMAKAMIN ŞEHİTLİK ZİYARETİ SIRASINDA YAŞANDI…
Üzüntü yaratan olay, Çivril’in yeni atanan Kaymakamı Turan Soğukoluk’un, beraberindeki ilçe yöneticileriyle birlikte 1921 yılında Yunan işgalci birliklerine karşı kuvayimilliyeci güçlerle birlikte savaşan ve Yunan baskını sonucu aynı köyden çoluk çocuk, genç yaşlı, kadın erkek demeden katledilen 83 şehidin bulunduğu Cabar Köyü Şehitliği’ni ziyareti sırasında yaşandı.
YAKIŞTI MI SAYIN MÜFTÜ?
Çivril Kaymakamı Turan Soğukoluk, kendisiyle birlikte bulunan AK Parti Çivril İlçe Başkanı Halil Ertuğrul ve Cabar Mahallesi Muhtarı Nuri Kaya ve İlçe Müftüsü Kadir Küçük’le birlikte köyü ziyaret ettikten sonra, hep birlikte bu yıl Nisan ayında, Denizli Büyükşehir belediyesi tarafından düzenlemesi yapılarak açılışı gerçekleştirilen Cabar Şehitliği’ne geçerek saygı duruşunda bulunmak istedi.
Kaymakam Soğukoluk ve beraberindekilerin hepsi, şehitlerimizin huzurunda saygı duruşunda bulunurken, Çivril İlçe Müftüsü Kadir Küçük’ün objektiflere yansıyan hali yürek sızlattı.
Müftü Küçük, adeta şehitlerin huzurunda saygı duruşunu değil de elleri arkasında herhangi bir yerdeymişçesine gayet lakayıt bir şekilde dikilirken objektiflere poz vermesi, tam anlamıyla şehitlerimizin kemiklerini sızlattı.
İŞTE, İLÇE MÜFTÜSÜ KÜÇÜK’ÜN KISA SÜRELİ BİR SAYGI DURUŞUNU ÇOK GÖRDÜĞÜ ÇİVRİL’İN CABAR ŞEHİTLERİ’NİN KANLARIYLA YAZDIKLARI DESTANIN ÖYKÜSÜ:
CABAR ŞEHİTLİĞİ…
1.Dünya Savaşı sonrası,30 Ekim 1918 Tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesine göre; ''İtilaf Devletleri kendi güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durum ortaya çıkarsa, stratejik noktaları işgal edebileceklerdi. ''Bu maddeden hareketle Osmanlı Devleti toprakları, dört bir koldan işgal edilmeye, paylaşılmaya başlanır.
15 Mayıs 1919 günü sabahın erken saatlerinde İtilaf Devletleri'nin desteklendiği Yunan Ordusu, İzmir'i işgale başlar. Yunan kuvvetleri, kısa sürede Manisa, Aydın ve Uşak'ı işgal ederler. Çivril topraklarına kadar yaklaşan Yunan birlikleri, 8 ocak1921 tarihinde Çivril'i işgal eder. Bu işgal, daha çok keşif amaçlıdır ve 10 gün sürer.
516 Gün sürecek olan Çivril'in ikinci işgali ise, 1 Nisan 1921 tarihinde, Cuma günü başlamıştır. İşgal için Çivril'e Bulkaz (Gürpınar) istikametinden gelen Yunan askerlerine ilk karşı koyanlar Kuvayimiliye güçleri ve Cabar köylüleri olmuştur. Alatepe Çatışmaları'nda Türk topçusu ilk ateşe Gökbaşlı üzerinden inen Yunan askerlerine kayıplar verdirmişti. Aynı gün Naldanlı mevkiindeki çatışmada 4 Yunan askeri öldürülmüş, biri yaralanmıştır. Bu olay Cabar baskınının nedeni olmuştur. Bugün yaşanan acı olaydan sonra Çivril işgal edilir.
Cabar Köyü için ise asıl acılar bundan sonra başlayacaktır. 1 Nisan'ı 2 Nisan'a bağlayan gece yarısı bir grup Yunan askeri, Cabar köyünün direnişinin intikamını almak ve çevreye gözdağı vermek için köye gelir. Gece baskını şeklinde gerçekleşen Cabar Katliamı,Yunan işgal yöntemi olan yakmak, yıkmak ve toplu kıyımın en acı örneğidir. Bu amaçlarla, köyün içine beşer onar dağılan Yunan askerleri, bütün evleri ateşe vermeye başlar. Bunların gürültüsü ile uyanan, gündüz Naldanlı'da Yunan'la çarpışan beş kişi, silahsız olarak birden dışarı çıkarlar. Bunları gören Yunan askerleri, köy odasının yanındaki dibek taşının etrafında, süngü darbeleriyle beşini de şehit ederler. Bu kişiler, Çalıklar'ın İbrahim, Panguduzoğlu Mahmut, Köyün hocası Çomcaoğlu Ali, Sarı Musaoğlu Mustafa ve Karayeğen oğlu Mustafa'dır. Yangınlardan canını kurtarmak için dışarı çıkanlar ise ya süngülenerek ya da kurşunlanarak öldürülür. Çoluk-çocuk, kadın-erkek, yaşlı-genç demeden başlayan bu toplu kıyım gün ışıyana dek devam eder.
Cabar olayıyla ilgili, Genel Kurmay Başkanlığı tarafından hazırlanan yayınların 11 Nisan1921 tarihli bölümünde ''Yunanlıların, bir subayın öldürüldüğünü bahane ederek Çivril'in Cabar köyünü yaktığı ve köy halkının tamamen öldürüldüğü öğrenilmiştir.'' şeklinde bir bilgi bulunmaktadır.
Tarihin bu kara gecesinde, her birinin ayrı ayrı öyküsü olan 83 can şehit edilmiştir.
Cabar Katliamı'nın 100. yıl dönümü dolayısıyla şehitlerimizin anısına ''CABAR MİLLİ MÜCADELE ŞEHİTLİĞİ ve ANITI'' 02.04.2021 tarihinde Denizli Büyükşehir Belediyesi önderliğinde açılmıştır.
- Çivril Kaymakamlığı internet sitesinden alınmıştır.
