Seval UYSAL
Sondan söyleyeceğimi en baştan söyleyeyim: Eskiden vatan toprakları top tüfekle kaybedilirdi. Şimdi o işi para yapıyor. Parayı veren, yurdumun en verimli tarım arazilerinin üzerine termik santral, kömür ocağı, mermer ocağı yapabiliyor. Birkaç enerji ve maden şirketi para kazansın diye vatanın dağları delik deşik ediliyor, verimli tarım arazileri yok ediliyor.
Tavas örneği aynen budur.
Termik santral, olmazsa açık kömür işletmesi, her mahalleye bir mermer ocağı, jeotermal enerji santralleri köylünün korkulu rüyası haline geldi.
Yüzölçümü sadece 1. 691 kilometre kare olan bir ilçe yıllardır en verimli tarım arazilerini korumak için enerji ve maden şirketlerine karşı amansız bir mücadele veriyor.
Şirketlerin istedikleri araziler de öyle az buz değil.
Mesela;
Termik Santral için 639.689 hektar
Açık kömür işletmesi için 3 milyon 764 bin 623 metre kare
Mermer ocakları için 10 mahallenin de içinde olduğu 20 dönüm isteniyor.
Köylü direniyor, şirketlerin ÇED toplantılarını yaptırmıyor, hepsi kararlı. Çünkü ellerinden almak istedikleri arazilerin hepsi verimli tarım alanı.
Kimi zeytinlik, kimi kekik, kimi pırıl pırıl içme su kaynakları üzerinde…
ŞİRKETİN ACELESİ NE?
Nikfer ve Ovacık’ın da bulunduğu 10 mahalle, mermer ocağına karşı direnirken, 14 Ocak Cuma günü Tavaslılar için sürpriz oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Avdan’a açık kömür ocağı işletmesi için acele kamulaştırma kararı verdi. Karara göre, kömür ocağı işletmesi için 3 milyon 764 bin metrekarelik büyük bir alan (564 parsel) acele kamulaştırılacak.
Hatırlarsanız aynı yerde, aynı şirketin termik santral projesi tepkiler üzerine durdurulmuştu. Proje dursa da, şirket durmadı bu kez açık kömür ocağı işletmek istiyor.
Bunun için şirket ÇED sürecini başlattı ama geçtiğimiz Ağustos’ta bilgilendirme toplantısı yaptırmayan köylünün tepkisine bakarak ÇED’i rafa kaldırmış görünüyor. Acele kamulaştırma kararı da hukuk eliyle tüm sürecin üstünde bir durum.
Acele kamulaştırma kararı nedir derseniz?
Şu: “Bazı olağanüstü şartların varlığı halinde, idarenin olağan kamulaştırma işleminde yapması ve beklemesi gereken bazı süreçleri sonraya bırakarak, kişilere ait taşınmazlara derhal el koymasına olanak sağlayan, olağan kamulaştırmanın dışında kendine özgü istisnai bir kamulaştırma yöntemidir”
Peki Avdan açık kömür işletmesi bu şartları taşıyor mu?
Yani; çevre zararını, doğa tahribatını, köylünün hakkını, özetle bütün hukuki süreçleri bir kenara bırakacak kadar aciliyeti ne?
AÇIK KÖMÜR İŞLETMESİ ACELE KAMULAŞTIRMA KARARINA UYGUN DEĞİL
Avdan Platformu Hukuk Danışmanı Avukat Ozan Orpak’a göre, açık kömür işletmesinin şartları acele kamulaştırma kararına uygun değil. Şöyle diyor; “Denizli ile ilgili daha önceden verilmiş acele kamulaştırma kararlarının hepsi enerji hatlarıyla veya otoyollarla ilgili. Madenle ilgili verilmiş ilk acele kamulaştırma kararı bu. Otoyol, enerji nakil hatlarını anladık da, Tavas-Avdan’da açık kömür işletmesi için ne kadar acele kamulaştırma gerekiyor? Kamu yararı açısından bu konunun düşünülmesi gerekiyor. Çünkü orada hâlihazırda bir termik santral de yok”
Doğru! Termik santralin olmadığı yerde niçin çok acele çıkarılması gereken bir kömür olsun? köylünün topraklarının alınması için bu acele ne?
Acele kamulaştırma kararı 14 Ocak’ta imzalandı. 15 Ocak Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Süreç bundan sonra şöyle işleyecek:
İtiraz için bu tarihten sonra 30 günlük süre var. Bu kez itirazın adresi Danıştay. Yürütmeyi durdurma istemiyle yapılacak.
Bir umut var mı?
Şöyle bir örnek var: 2018 yılında Eskişehir’deki Alpu Ovası için acele kamulaştırma kararı verilmişti. Bu karara İtiraz edildi ve karar iptal edildi. Dava iki yıl sürdü ama mücadeleye değdi.
Ne diyelim darısı Avdan’ın başına…
