Denizli Bahçelievler Uğur Ortaokul Rehber öğretmeni Başak Kılıç Afyonluoğlu ‘Gelişim Özellikleri, Ergenlik Dönemi’ hakkında hem öğrencilere hem de ebeveynlere bilgilendirmelerde bulundu.
Hazırladığı bültende’ Ergenlik nedir, değişim nasıl başlar, ergenlik ne değildir?’ başlıklarına cevaplar sundu.
Ergenlik dönemi, bedensel değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir. Çocukluk döneminde kısmen yavaşlayan bedensel büyüme ve gelişme, ergenlik döneminde yeniden hızlanarak bu dönemin sonunda yetişkinlikteki yapısına ulaşır. Gencin beden oranları değişmeye başlamıştır. Bu değişim yüzünden genç biraz sakarlaşabilir, değişen bu oranlara uyum sağlayabilmesi için biraz zamana ihtiyacı vardır. Genellikle ergenlik ve gençlik çağı en sağlıklı yaşam dönemidir.
- Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında kalan bir “ara dönemdir”.
- Buluğ (ön ergenlik) ergenliğin başlarındaki gelişme dönemidir.
- Ergenlik; doğumda aktif olup daha sonra uykuya geçen bazı hormonların uyanması ile başlar,
- Bedensel gelişimin tamamlanması ve boydaki uzamanın bitmesi ile sona erer.
- Ergenlik dönemindeki büyüme ve gelişme sona erdikten sonra da bireyin psiko-sosyal olgunlaşması yaşamı boyunca kadar devam eder.
- Dünya sağlık örgütüne göre, 10–19 yaşları arasında yaşanılan bu döneme girme ve onu tamamlama yaşı, genetik olduğu kadar çevresel faktörlere göre de değişiklik gösterebilmektedir.
- Ağır stres ve ağır egzersiz, ağır beslenme bozukluğu, kronik hastalıklar ergenliği geciktirici etkiler gösterirken; iyi beslenme, sosyoekonomik durumun yüksek olması, sıcak ülkelerde yaşama, siyah ırk gibi etmenler ise ergenliğe daha erken girilmesine neden olabilir.
- Ergenlik belirtilerinin görülmeye başlamasında kişiler arasında birkaç yıl fark olması normaldir.
- Erken ya da geç büyüme, az ya da çok gelişkin olma, insanları iyi ya da kötü yapmaz; yalnızca farklı kılar. Bu farklılık da hem doğal hem güzeldir.
YAŞAM DEĞİŞİMLERİ NELER
- Odanın kapısının kilitlenmesi
- Anne babayı dinlememe ve kendi bildiği okuma.
- Sert ve beklenmedik cevaplar verme
- Otorite konusunda anlaşılmama.
- Akıllı telefon ile yapışık bir yaşam.
- Sosyal medyada zorbalığa maruz kalma
- Arkadaşlar ne derse yapılması ve hayır diyememe.
- Sakarlıklar
- İsteklerin sürekli değişmesi
- Küfür, argo gibi sözlerin artması.
DUYGUSAL VE BİLİŞSEL DEĞİŞİMLER
Ergenlik sadece bedensel büyüme ile geçirilen bir dönem değildir.
Aynı zamanda biz olduğumuz, kendimize dair sorgulamalar yaptığımız, zihnimizde birçok düşüncenin döndüğü, zaman zaman ve belki de çoğunlukla duygu durumlarımızın sürekli gel gitler yaşadığı, değişimler gösterdiği bir dönemdir.
Bu sebeple davranışlarınızın değişmesi ve farklılık göstermesini kendinizi tanımaya çalıştığınız bir dönem olarak yorumlamak daha doğru olmaktadır.
ERGENLİKTE YAŞANABİLECEK DUYGUSAL DEĞİŞİMLER
Ergenliğin başlarındaki büyümenin hızlı oluşu, biyolojik-cinsel gelişmeye eşlik eden hormonal salgılar buluğda ve onu izleyen yıllardaki ergenin hem duygularında, hem de davranış ve tutumlarında belirgin farklılıklar sergilemesine neden olur.
- Kimlik Karmaşası
- Duyguların Yoğunluğunda Artış
- Benlik Kavramında Değişimler
- Ben-merkezcilik
- Yalnız Kalma İsteği
- Ani Duygu Değişimleri
- Bağımsızlık (Özerklik) İhtiyacı
- Yakınlık İhtiyacı
ERGENLİK NE DEĞİLDİR
- Her şeye evet demek değildir. Hayır da diyebilmelisiniz.
- Anne ve babaya, arkadaşlara düşman kesilmek değildir. (Anlaşamıyor olabilirsiniz mutlaka bir iletişim kanalı bulunur.)
- Küfür veya argo kelimeler kullanmak hiç değildir.
- Sınırlarınız genişlese de başkasının özgürlük alanına müdahil olmak değildir.
- Aykırı davranmak, başkasına benzemeye çalışmak değildir.
- Sosyal medya akımlarına uyma zorundalığı değildir. (Hiçbir şeyden geri kalmazsınız.)
- Okulda, çevrede ya da sosyal medyada zorbalık yapmak değildir.
- Tekrar hatırlayalım J
- “Bedensel özellikleriniz,
- duygularınız, zekanız,
- hoşlandığınız şeyler ,
- yapabildikleriniz ve
- yapamadıklarınızla …..
- Sizler biriciksiniz, teksiniz, özelsiniz”
DENİZLİ’Yİ TANIYALIM…
Denizli’nin ‘Özel Dosya Haber Portalı’ olan Şifre Haber Aracılığıyla, Denizli’nin Değerlerini Tanımak İster Misiniz?
Denizli, zengin tarihe sahip bir şehirdir. Antik çağlardan beri yerleşim yeri olmuş, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Hierapolis antik kenti, Laodikeia antik kenti gibi önemli tarihi kalıntılar bulunmaktadır.
Anadolu’nun güneybatısında yer alan Denizli, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerini birbirine bağlayan bir geçit yoludur. Anadolu’yu kuzey ve batıdan bölen kervan yolları üzerinde bulunan Denizli, antik kentleri, höyükleri, tümülüsleri, kaplıcaları ve travertenleri ile Türkiye’nin görülmesi gereken yerlerinden biridir. Denizli horozuyla ünlüdür.
Denizli’nin Mutlaka Gezmeniz Ve Görmeniz Gereken Yerleri:
Travertenleri ile ünlü Pamukkale (Hierapolis), tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan hanlar ve kervansaraylar, antik kentler ve müzeler Denizli’yi turizm için çok cazip bir kent haline getirmiştir.
Pamukkale…
UNESCO’nun dünya kültür mirası listesinde adı geçen Pamukkale, Denizli’nin dünyaca ünlü sembollerinden biridir. Denizli’yi dünya ile buluşturan bu doğa harikası 700 m genişliğinde ve 160 m yüksekliğindedir.
Pamukkale’yi meydana getiren termal su aynı zamanda buradaki travertenlerin oluşumunu sağlar. Termal suda bulunan hidro karbonatın havayla teması sonucu karbon monoksit ve karbon dioksit havaya karışır. Bu tepkimede çöken kalsiyum karbonatın oluşturduğu dev sarkık kütleler her yıl binlerce turisti Pamukkale’de bir araya getiren travertenleri oluşturmaktadır.
Sahip olduğu şifalı termal havuzları ve tepeden sarkan kırmızı ve beyaz renkli travertenleriyle Pamukkale mutlaka görülmesi gereken doğa güzellikleri arasındadır.
Denizli’nin Antik Kentlerini Görmeden Ayrılmayın:
Denizli’ye gittiğinizde kentte bulunan 14 antik kenti de ziyaret etmelisiniz.
Hierapolis…
Şehir merkezinin güneyinden 18 km uzaklıktaki Hierapolis Antik Kenti içerisinde bulundurduğu çok sayıda tapınak ve dini mekanlar nedeniyle literatürde Kutsal Kent olarak anılmaktadır.
Laodikeia…
Aynı şekilde, şehrin 16 km güneyinde bulunan Laodikeia Antik Kenti tiyatroları, tarihi çeşmesi, stadyumu, Zeus Tapınağı, kilisesi ve tarihi meclis bankasıyla diğer bir önemli tarihi değerdir.
Denizli’nin Merkezindeki Zenginlikler:
Şehir merkezindeki Uçanbaşı mahallesinde yer alan Atatürk ve Etnografya Müzesi ile Hieropolis Arkeoloji Müzesi (1984 yılından bu yana müze olarak kullanılan eski Roma Hamamı), tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Ak Han Kervansaray ve Çardak Han, Kaklık ve Keloğlan Mağarası, Honaz Milli Park Alanı da kentten ayrılmadan önce gezmeniz gereken tarihi yapıtlar arasında yer alır.
Denizli’nin Yemekleri:
Denizli‘nin tüm geleneksel yemek çeşitlerini bünyesinde barındıran zengin bir mutfağı vardır.
Kuzu tandırı, keşkek, sırıklı kebap, çökelekli gözleme ve leblebi çorbası gibi lezzetler yöresel yemekler arasındadır.
Kentin yöresel mutfağında sebzenin apayrı bir yeri vardır. Patlıcan yemekleri oldukça yaygındır. Kuru patlıcan dolması, patlıcan gözleme, patlıcan kebabı ve ebe gümeci en ünlü patlıcan yemekleridir.
Tarhana çorbası, kedi börülce çorbası, kuru börülce çorbası ve ovmaç çorbası yöreye özgü başlıca çorbalar arasındadır.
Tas kapama, sirkeli et, bezelyeli et, kuzu kapama, et kapama, kol dolma, kumbar dolma ve arapaşı Denizli’nin başlıca et yemekleridir. Yufka, simit ve bazdırma yöresel ekmeklerdir.
Denizli’nin Ekonomisi:
Denizli ekonomisi, tarım, tekstil, turizm ve sanayi gibi sektörler üzerine kuruludur. Özellikle tekstil üretimi ülke genelinde önemli bir yer tutar. Ayrıca pamuk, kekik, üzüm üretimi de şehir ekonomisinde etkilidir.
Denizli’nin Tarım ve Sanayi Ürünleri:
Denizli, pamuk üretimiyle tanınırken aynı zamanda tekstil ve deri sektöründe de önemli bir konuma sahiptir. Tarımsal ürünler arasında pamuk, üzüm, kiraz, domates ve pamuklu tekstil ürünleri öne çıkar.
Denizli’nin Kültür Ve Eğlence Durumu:
Festivaller Denizli kültürünün ayrılmaz parçalarıdır. Her yıl kentte 50’den fazla festival düzenlenir.
Ulusal Amatör Tiyatro Festivali (Mayıs), Uluslararası Halk Dansları Festivali (Haziran), Uluslararası Satranç Turnuvası (Ağustos), Ekonomi ve Kültür Festivali (Ağustos), Kiraz Festivali (Haziran) ve Geleneksel Leblebicilik Festivali (Haziran), Çal Kınalı Kuzu (Koyun Atlatma) Festivali gibi çok sayıda kültürel etkinliğin düzenlendiği bir kenttesiniz.
Büyük şehirlerle karşılaştırıldığında eğlence yaşamının çok hareketli olmadığı Denizli’de, özellikle şehir merkezinde, barlar, kafeler ve canlı müzik mekanları mevcuttur.
Denizli Merkezde Alışveriş Durumu:
Denizli’nin dokumaları, özellikle Buldan’da dokunan yöreye özgü, desenli, renkli, simli, pamuklu, ipekli giysi ve mefruşatlar dünya çapında bir üne sahiptir ve şehrin çeşitli yerlerindeki mağazalarda meraklılarıyla buluşur.
Şehir merkezinde yer alan Kaleiçi ve Babadağlar alışveriş merkezleri tekstil ürünleri, yöresel el sanatları, modaya uygun giyim eşyaları ve daha fazlasını alışveriş severlere sunmaktadır.
Denizli’nin İklim Durumu:
Denizli, genellikle Akdeniz iklimi etkisi altında olup yazları sıcak ve kurak, kışları ılık geçer. Ancak iç kesimlerde bulunduğu için bazı noktalarda karasal iklim özellikleri de gözlemlenebilir.
Denizli’nin Çevre İllere Uzaklığı:
Muğla-Denizli 230 km/ Aydın-Denizli 170 km/ Manisa-Denizli 270 km/ Burdur-Denizli 120 km/ Uşak-Denizli 130 km/ Isparta-Denizli 230 km/ Afyonkarahisar-Denizli 180 km.
Denizli’nin Büyük İllere Uzaklığı:
İstanbul-Denizli 600-650 km/ Ankara-Denizli 450-500 km/ İzmir-Denizli 220-250 km/ Antalya-Denizli 210-250 km/Adana-Denizli 530-580 km/ Bursa-Denizli 550-600 km
